Tin tức

Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) mới – Luật số 67/2025/QH15, có hiệu lực từ 01/10/2025, đánh dấu bước chuyển quan trọng trong chính sách thuế doanh nghiệp. Dưới đây là những điểm nổi bật cần lưu ý:

1. Hiệu lực thi hành:

• Quy định mới: Luật số 67/2025/QH15 có hiệu lực từ ngày 01 tháng 10 năm 2025 và áp dụng từ kỳ tính thuế TNDN năm 2025. Dự thảo Nghị định hướng dẫn sẽ thay thế Nghị định 218/2013/NĐ-CP và có hiệu lực cùng thời điểm.

2. Người nộp thuế:

• Quy định cũ: Bao gồm doanh nghiệp thành lập theo pháp luật Việt Nam, doanh nghiệp nước ngoài có/không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, tổ chức hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp, tổ chức khác có hoạt động kinh doanh có thu nhập.
• Quy định mới:
  • Bổ sung hình thức doanh nghiệp: Thêm "công ty quản lý quỹ" vào danh sách các hình thức doanh nghiệp.
  • Làm rõ đối tượng: Tách riêng "tổ chức kinh tế được thành lập và hoạt động theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng" và "Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã" thành các điểm riêng.
  • Thương mại điện tử/nền tảng số: Doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam nộp thuế đối với thu nhập phát sinh tại Việt Nam bao gồm cả "các doanh nghiệp kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ số". "Nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số" cũng được bổ sung vào định nghĩa cơ sở thường trú. Các tổ chức quản lý sàn giao dịch thương mại, nền tảng số cũng được đề cập trong quy định về khấu trừ tại nguồn.

3. Thu nhập chịu thuế:

• Quy định cũ: Thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa dịch vụ và các khoản thu nhập khác (chuyển nhượng vốn, bất động sản, quyền sở hữu, cho thuê tài sản, lãi tiền gửi, chênh lệch tỷ giá, v.v.).
• Quy định mới:
  • Khai thác dầu khí: Bổ sung cụ thể "thu nhập chịu thuế từ hoạt động khai thác dầu thô, khí thiên nhiên" được xác định theo từng hợp đồng dầu khí vào thu nhập chịu thuế từ hoạt động sản xuất kinh doanh.
  • Thu nhập khác:
    • Chuyển nhượng vốn: Loại trừ các khoản thu nhập trực tiếp liên quan đến phát hành cổ phiếu (trừ cổ phiếu nợ), cổ tức (trừ cổ phiếu nợ), mua bán cổ phiếu quỹ, và các khoản thu khác liên quan đến tăng/giảm vốn chủ sở hữu khỏi thu nhập chịu thuế.
    • Chuyển nhượng bất động sản: Loại trừ thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản của doanh nghiệp kinh doanh bất động sản khỏi thu nhập khác (nó được coi là thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh).
    • Chênh lệch tỷ giá: Cung cấp quy định chi tiết hơn về cách xác định và xử lý chênh lệch tỷ giá phát sinh trong kỳ và do đánh giá lại cuối kỳ, bao gồm cả việc loại trừ chênh lệch tỷ giá do đánh giá lại tiền mặt, tiền gửi, tiền đang chuyển, các khoản phải thu có gốc ngoại tệ.
    • Hoàn nhập dự phòng: Bao gồm cụ thể "khoản hoàn nhập dự phòng bảo hành công trình xây dựng".
    • Tiền phạt, bồi thường, thưởng: Làm rõ cách xử lý khi khoản thu về phạt/bồi thường/thưởng cao hơn hoặc thấp hơn khoản chi.
    • Quà biếu, tài trợ: Quy định giá trị của hiện vật, hàng hóa không phải thanh toán được xác định theo giá thị trường; thu nhập từ bàn giao đất cũ để di dời được tính sau khi trừ chi phí liên quan.
    • Đánh giá lại tài sản: Quy định chi tiết hơn về chênh lệch do đánh giá lại tài sản để góp vốn, điều chuyển khi chia, tách, sáp nhập, hợp nhất, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, và cho phép trích khấu hao/phân bổ theo giá trị đánh giá lại.
    • Hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC): Quy định chi tiết các trường hợp phân chia kết quả kinh doanh bằng doanh thu, sản phẩm, lợi nhuận trước thuế và sau thuế.
    • Hoàn thuế xuất khẩu, nhập khẩu: Làm rõ việc tính vào chi phí giảm trừ hoặc thu nhập khác tùy theo năm phát sinh và mức độ liên quan đến hoạt động ưu đãi.
    • Nhận góp vốn mới: Khoản chênh lệch khi thành viên mới góp vốn cao hơn giá trị phần vốn góp không tính vào thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp nhận vốn góp nếu thuộc sở hữu doanh nghiệp; nếu chia cho thành viên cũ thì là thu nhập của thành viên cũ.

4. Thu nhập được miễn thuế:

• Quy định cũ: Bao gồm thu nhập từ trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản của HTX; dịch vụ kỹ thuật trực tiếp phục vụ nông nghiệp; nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, sản phẩm thử nghiệm/công nghệ mới (miễn tối đa 1 năm); hoạt động cho lao động là người khuyết tật, sau cai nghiện, nhiễm HIV; dạy nghề cho đối tượng đặc biệt; thu nhập chia từ góp vốn/liên doanh/liên kết đã nộp thuế; tài trợ cho giáo dục, khoa học, văn hóa, từ thiện, nhân đạo, xã hội.
• Quy định mới:
  • Nông nghiệp, thủy sản, chế biến: Mở rộng diện miễn thuế cho thu nhập từ sản xuất sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, chế biến nông sản, thủy sản (kể cả mua hoặc gia công, sơ chế thông thường) tại địa bàn đặc biệt khó khăn. Quy định điều kiện về tỷ lệ nguyên vật liệu nông sản/thủy sản (≥30%) và không chịu thuế TTĐB đối với sản phẩm chế biến.
  • HTX, Liên hiệp HTX: Yêu cầu đáp ứng tỷ lệ giá trị giao dịch nội bộ theo Nghị định 113/2024/NĐ-CP để được hưởng ưu đãi.
  • Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp: Bổ sung các dịch vụ như thoát lũ, ngăn mặn, rửa phèn, giữ ngọt.
  • Nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số: Mở rộng miễn thuế tối đa 03 năm cho thu nhập từ hợp đồng nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, và từ bán sản phẩm làm ra từ công nghệ mới lần đầu áp dụng, sản phẩm sản xuất thử nghiệm (có kiểm soát), kèm điều kiện chứng nhận.
  • Sử dụng lao động đặc biệt: Chi tiết yêu cầu xác nhận đối với lao động là người khuyết tật, sau cai nghiện ma túy, nhiễm HIV/AIDS.
  • Dạy nghề: Chi tiết điều kiện của cơ sở dạy nghề và cách xác định thu nhập miễn thuế khi có nhiều đối tượng học viên.
  • Tài trợ:
    • Tài trợ cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số không có quan hệ liên kết được miễn thuế.
    • Bổ sung "Quỹ hỗ trợ đầu tư" vào danh sách các quỹ được miễn thuế thu nhập từ nhiệm vụ Nhà nước giao.
    • Làm rõ khoản hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách nhà nước và khoản bồi thường của Nhà nước.
  • Cổ phần hóa, sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước: Khoản chênh lệch do đánh giá lại tài sản để cổ phần hóa/sắp xếp lại được miễn thuế, đồng thời doanh nghiệp sau chuyển đổi được trích khấu hao/phân bổ theo giá trị đánh giá lại.
  • Tín chỉ xanh: Bổ sung miễn thuế cho thu nhập từ chuyển nhượng chứng chỉ giảm phát thải, tín chỉ các-bon lần đầu, lãi trái phiếu xanh, và chuyển nhượng trái phiếu xanh lần đầu.
  • Xã hội hóa: Quy định tỷ lệ thu nhập không chia tối thiểu 25% trên thu nhập tính thuế để được miễn thuế, và làm rõ các cơ sở xã hội hóa.
  • Đơn vị sự nghiệp công lập: Miễn thuế thu nhập từ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công cơ bản, thiết yếu, dịch vụ được Nhà nước hỗ trợ kinh phí, và dịch vụ tại địa bàn đặc biệt khó khăn.

5. Căn cứ và phương pháp tính thuế:

• Quy định cũ: Thu nhập chịu thuế từ các hoạt động kinh doanh có thể bù trừ lỗ lẫn nhau, trừ thu nhập chuyển nhượng bất động sản, dự án đầu tư, thăm dò, khai thác khoáng sản. Lỗ được chuyển liên tục tối đa 5 năm.
• Quy định mới:
  • Bù trừ lỗ:
    • Không cho phép bù trừ lỗ từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản, dự án đầu tư, quyền tham gia dự án đầu tư với thu nhập (lãi) từ hoạt động sản xuất, kinh doanh đang hưởng ưu đãi thuế.
    • Lỗ từ chuyển nhượng dự án thăm dò, khai thác khoáng sản phải xác định riêng và chỉ được bù trừ vào thu nhập tính thuế của hoạt động đó.
    • Quy định rõ "chuyển toàn bộ và liên tục số lỗ" trong 5 năm. Lỗ phát sinh giữa các quý trong cùng năm tài chính được bù trừ. Xử lý trường hợp cơ quan thuế xác định số lỗ khác.
    • Quy định cụ thể việc chuyển lỗ khi chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, giải thể, phá sản, bao gồm cả việc phân bổ lỗ cho các doanh nghiệp sau chia, tách theo tỷ lệ vốn chủ sở hữu.
  • Doanh thu:
    • Thời điểm xác định doanh thu: Chi tiết hơn cho hoạt động bán hàng hóa (thời điểm chuyển giao quyền sở hữu) và cung ứng dịch vụ (thời điểm hoàn thành hoặc từng phần).
    • Hoạt động cho thuê tài sản/kinh doanh sân gôn/dịch vụ trả trước nhiều năm: Cho phép phân bổ hoặc ghi nhận một lần doanh thu, tùy theo lựa chọn kế toán của doanh nghiệp và điều kiện ưu đãi thuế.
    • Các hoạt động đặc thù: Quy định rõ hơn về doanh thu tính thuế cho tín dụng, chứng khoán, phái sinh, vận tải, xây dựng, điện/nước, bảo hiểm, môi giới bảo hiểm, hợp đồng BCC, dầu khí, trò chơi có thưởng.
  • Chi phí được trừ và không được trừ: Đây là phần có nhiều thay đổi và chi tiết hóa nhất.
    • Điều kiện chung: Bổ sung "khoản chi phí bổ sung được trừ theo tỷ lệ phần trăm tính trên chi phí thực tế phát sinh trong kỳ tính thuế liên quan đến hoạt động nghiên cứu và phát triển của doanh nghiệp".
    • Chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D): Cho phép tính vào chi phí được trừ tối đa 200% chi phí thực tế cho hoạt động này.
    • Chi phí cho người lao động:
      • Chi phúc lợi: Vẫn khống chế "01 tháng lương bình quân thực tế", nhưng làm rõ cách xác định quỹ tiền lương thực hiện và các khoản chi cụ thể thuộc chi phúc lợi.
      • Bảo hiểm hưu trí bổ sung, bảo hiểm nhân thọ: Khống chế 3 triệu đồng/tháng/người và yêu cầu điều kiện hưởng/mức hưởng phải được ghi cụ thể trong các văn bản (HĐLĐ, TƯLĐTT, Quy chế tài chính/thưởng). Không được tính vào chi phí nếu không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ bảo hiểm bắt buộc.
      • Chi phí đi lại, công tác: Quy định hóa đơn/chứng từ, quyết định cử đi công tác và quy chế nội bộ cho phép thanh toán bằng thẻ cá nhân có thể được tính vào chi phí được trừ.
    • Khấu hao tài sản cố định:
      • Mục đích sử dụng: Mở rộng các trường hợp tài sản cố định phục vụ người lao động được trích khấu hao (nhà nghỉ, nhà ăn, y tế, đào tạo, thư viện, nhà trẻ, khu thể thao, bể nước sạch, nhà để xe, xe đưa đón, nhà ở trực tiếp, cơ sở vật chất dạy nghề).
      • Tài sản tạm dừng: Cho phép trích khấu hao tài sản cố định tạm dừng hoạt động (dưới 9 hoặc 12 tháng tùy trường hợp) nếu sau đó tiếp tục phục vụ sản xuất kinh doanh.
      • Quyền sử dụng đất: Quyền sử dụng đất lâu dài không được trích khấu hao; quyền sử dụng đất có thời hạn được phân bổ dần vào chi phí được trừ.
      • Tài sản góp vốn/điều chuyển: Doanh nghiệp nhận tài sản góp vốn/điều chuyển được trích khấu hao/phân bổ dần vào chi phí theo giá trị đánh giá lại (trừ quyền sử dụng đất không được khấu hao).
    • Chi phí lãi vay:
      • Vốn điều lệ còn thiếu: Quy định chi tiết hơn về phần chi trả lãi vay không được trừ tương ứng với vốn điều lệ còn thiếu.
      • Giao dịch liên kết: Bổ sung việc khống chế chi trả lãi tiền vay của doanh nghiệp có giao dịch liên kết theo quy định của Chính phủ về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết.
    • Tiền phạt vi phạm hành chính: Bao gồm cả "tiền chậm nộp thuế".
    • Thuế GTGT và TNCN: Các khoản thuế GTGT đầu vào đã được khấu trừ/hoàn, thuế GTGT nộp theo phương pháp khấu trừ, thuế GTGT đầu vào của ô tô vượt mức quy định, thuế TNDN, thuế TNCN (trừ trường hợp doanh nghiệp nộp thay theo hợp đồng) đều không được trừ.
    • Chi phí khác bổ sung không được trừ:
      • Phí quản lý đối với kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng: Vượt quá 4% doanh thu.
      • Mua sắm hàng hóa/dịch vụ từ 5 triệu đồng trở lên: Phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt (giảm từ 20 triệu đồng).
      • Góp vốn bằng lợi thế kinh doanh, quyền sử dụng thương hiệu: Không được tính vào chi phí được trừ.
      • Lỗ chênh lệch tỷ giá do đánh giá lại số dư tiền mặt, tiền gửi, các khoản phải thu ngoại tệ cuối kỳ: Không được trừ (trừ lỗ do đánh giá lại khoản nợ phải trả).
      • Các khoản chi không tương ứng với doanh thu tính thuế: Quy định chung về việc không được trừ, trừ một số trường hợp đặc thù.

6. Thuế suất:

• Quy định cũ: Thuế suất phổ biến là 22% (áp dụng 20% từ 01/01/2016). Doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 20 tỷ đồng áp dụng 20% (áp dụng 17% từ 01/01/2016 cho quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính vi mô). Hoạt động dầu khí và tài nguyên quý hiếm từ 32-50%.
• Quy định mới:
  • Thuế suất chung: 20%.
  • Thuế suất theo doanh thu:
    • 15% đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 03 tỷ đồng.
    • 17% đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm từ trên 03 tỷ đồng đến không quá 50 tỷ đồng.
    • Tổng doanh thu để xác định áp dụng thuế suất này bao gồm cả doanh thu từ hoạt động tài chính và thu nhập khác từ kỳ tính thuế năm trước liền kề, với quy định cụ thể cho doanh nghiệp mới thành lập hoặc hoạt động dưới 12 tháng.
    • Không áp dụng các thuế suất 15%, 17% cho các công ty con hoặc công ty có quan hệ liên kết mà doanh nghiệp liên kết không đáp ứng điều kiện.
  • Hoạt động dầu khí và tài nguyên quý hiếm: Hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí từ 25% đến 50%. Các tài nguyên quý hiếm khác từ 32% đến 50% (50% hoặc 40% tùy địa bàn).

7. Ưu đãi thuế:

• Quy định cũ: Ưu đãi về thuế suất (10%, 20%) và thời gian miễn/giảm thuế (miễn tối đa 4 năm, giảm 50% tối đa 9 năm) cho các dự án đầu tư mới thuộc ngành nghề/địa bàn ưu đãi, doanh nghiệp công nghệ cao, HTX nông nghiệp, v.v..
• Quy định mới:
  • Ngành, nghề ưu đãi bổ sung: Ứng dụng công nghệ chiến lược, sản xuất sản phẩm/dịch vụ công nghệ số trọng điểm, thiết kế/sản xuất chip bán dẫn, xây dựng trung tâm dữ liệu AI, sản xuất/lắp ráp ô tô, đầu tư kinh doanh cơ sở kỹ thuật/khu làm việc chung hỗ trợ DNNVV khởi nghiệp sáng tạo.
  • Địa bàn ưu đãi: Làm rõ địa bàn đặc biệt khó khăn/khó khăn không bao gồm các khu/cụm công nghiệp. Bổ sung "khu công nghệ số tập trung".
  • Dự án ưu đãi đặc biệt: Bổ sung ưu đãi cho "Dự án đầu tư thuộc đối tượng ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt quy định tại khoản 2 Điều 20 Luật Đầu tư".
  • Thuế suất ưu đãi: Cụ thể hóa các trường hợp áp dụng thuế suất 10% trong 15 năm, 10% chung, 15%, 17% trong 10 năm theo các nhóm ngành nghề và địa bàn ưu đãi mới.
  • Kéo dài thời gian ưu đãi: Quy định cụ thể cho các dự án lớn, công nghệ cao, hạ tầng kỹ thuật đặc biệt.
  • Thời gian miễn, giảm thuế: Miễn 04 năm và giảm 50% trong 09 năm tiếp theo cho các dự án hưởng 10% thuế suất (Đ.17.1). Miễn 02 năm và giảm 50% trong 04 năm tiếp theo cho các dự án hưởng 17% thuế suất (Đ.17.4).
  • Thời điểm tính ưu đãi: Làm rõ tính từ năm đầu tiên có doanh thu hoặc có thu nhập chịu thuế; hoặc từ năm được cấp chứng nhận đối với doanh nghiệp/dự án công nghệ cao/khoa học công nghệ/công nghiệp hỗ trợ (nếu cấp sau khi có doanh thu).
  • Đầu tư mở rộng:
    • Nếu dự án đang hoạt động còn thời gian ưu đãi, thu nhập tăng thêm từ đầu tư mở rộng không phải hạch toán riêng và được hưởng ưu đãi còn lại.
    • Nếu dự án đã hết thời gian ưu đãi, thu nhập tăng thêm từ đầu tư mở rộng được miễn/giảm thuế mới (bằng mức dự án mới) nhưng không hưởng ưu đãi về thuế suất. Thu nhập tăng thêm phải hạch toán riêng hoặc xác định theo tỷ lệ tài sản.
    • Quy định tiêu chí cụ thể để được coi là đầu tư mở rộng (tăng nguyên giá tài sản tối thiểu 40 tỷ/20 tỷ, hoặc tăng tỷ trọng nguyên giá 20%, hoặc tăng công suất thiết kế 20%).
  • Giảm thuế khác:
    • Doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ kinh doanh: Miễn thuế TNDN 02 năm liên tục từ khi có thu nhập chịu thuế (hoặc từ năm thứ 4 nếu không có thu nhập chịu thuế trong 3 năm đầu doanh thu). Có điều kiện về thời gian hoạt động của hộ kinh doanh (ít nhất 12 tháng) và không phải trường hợp "lách luật".
    • Đơn vị sự nghiệp công lập: Giảm 50% thuế cho thu nhập từ chuyển giao công nghệ và cung cấp dịch vụ sự nghiệp công tại địa bàn khó khăn.
• Điều kiện áp dụng ưu đãi thuế:
  • Hạch toán riêng: Nếu không hạch toán riêng được thu nhập ưu đãi và không ưu đãi, sẽ xác định theo tỷ lệ giữa doanh thu hoặc chi phí được trừ của hoạt động ưu đãi trên tổng doanh thu hoặc tổng chi phí được trừ của doanh nghiệp.
  • Lựa chọn ưu đãi: Nếu cùng một khoản thu nhập được hưởng nhiều mức ưu đãi khác nhau, doanh nghiệp được lựa chọn mức có lợi nhất và phải thực hiện ổn định, không thay đổi trong toàn bộ thời gian hưởng ưu đãi còn lại.
  • Chuyển đổi ưu đãi: Nếu doanh nghiệp chuyển sang áp dụng ưu đãi theo tiêu chí khác có lợi hơn, phải trừ đi thời gian đã hưởng ưu đãi cũ.
  • Vị trí dự án và thu nhập: Thu nhập từ sản phẩm do dự án sản xuất tại địa bàn ưu đãi được hưởng ưu đãi thuế kể cả khi sản phẩm được tiêu thụ ngoài địa bàn đó. Tuy nhiên, dự án thương mại/dịch vụ tại địa bàn ưu đãi chỉ hưởng ưu đãi với thu nhập phát sinh tại chính địa bàn đó.
  • Thay đổi pháp luật: Dự án không thuộc diện ưu đãi theo luật cũ nhưng thuộc diện ưu đãi theo luật mới thì được áp dụng ưu đãi theo luật mới cho thời gian còn lại kể từ kỳ tính thuế năm 2025.
  • Thu nhập từ thanh lý/phế liệu nông nghiệp: Được tính là thu nhập ưu đãi.
  • Dự án đầu tư mới: Quy định chi tiết các tiêu chí và trường hợp không được coi là dự án đầu tư mới để hưởng ưu đãi (ví dụ: chia, tách, sáp nhập, chuyển đổi chủ sở hữu kế thừa tài sản/địa điểm kinh doanh).